Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής – φοροτεχνικός
Μετά τις συνεχόμενες αλλαγές ως προς τον τύπο των βεβαιώσεων μετακίνησης των εργαζομένων (από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, από το forma.gov ή εναλλακτικά και από τα δύο), έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα επιβολής προστίμων σε εργαζόμενους στους οποίους όμως δεν έπρεπε να υποβληθούν.
Πιο συγκεκριμένα, πληροφορούμαστε πως σε αρκετούς εργαζόμενους, ενώ επέδειξαν τη βεβαίωση τύπου Α (μέσω forma.gov.gr) σε σχετικούς ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν, τους επιβλήθηκαν πρόστιμα επειδή τα αρμόδια όργανα τους επισήμαναν πως όφειλαν να έχουν βεβαίωση μόνο μέσω του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ. Κακώς, γιατί αυτό δεν προκύπτει από την Κ.Υ.Α. Δ1α/Γ.Π.οικ.71342/6.11.2020.
Σε άλλες περιπτώσεις, ακόμη πιο «ιλαροτραγικές» θα λέγαμε, σε εργαζόμενους που επέδειξαν σε σχετικό έλεγχο την ηλεκτρονική βεβαίωση από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, τους επιβλήθηκε πρόστιμο, επειδή δεν υπήρχε στο εν λόγω έντυπο, σφραγίδα1 του εργοδότη! Αυτό δεν προκύπτει από την Κ.Υ.Α. Δ1α/Γ.Π.οικ.71342/6.11.2020, αλλά είναι και τραγελαφικό εκτός των άλλων, δίχως περαιτέρω σχολιασμό. Επίσης υπάρχουν και φαινόμενα όπου αμφισβητείται από τα αρμόδια όργανα το ίδιο το έντυπο του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ επειδή δεν αναγράφεται η διεύθυνση της εταιρείας και του εργαζόμενου! Εδώ ταιριάζει το θα μας τρελάνουν αυτοί οι Ρωμαίοι…
Το πρόστιμο των 300 ευρώ είναι αρκετά τσουχτερό και πρέπει να το πληρώσουν μόνο όσοι κινούνται χωρίς τη νόμιμη βεβαίωση, δηλαδή αυτή που δεν έχει τον τύπο που προβλέπεται στη σχετική Κ.Υ.Α.
Εδώ, να σημειώσουμε πως έπρεπε από την πρώτη στιγμή να υπήρχαν ξεκάθαρες οδηγίες ώστε να μην καταλείπονται απορίες σε εργοδότες, λογιστές και εργαζόμενους αναφορικά με τις βεβαιώσεις μετακινήσεων. Ακόμη και τώρα υπάρχουν ασάφειες που δίνουν λαβή στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα να επιβάλλουν κυρώσεις.
Αυτό που ζούμε δυστυχώς δεν είναι καινοφανές. Ο κρατικός μηχανισμός είχε την εμπειρία της περιόδου του Μαρτίου που μας πέρασε, οπότε δεν έπρεπε τώρα να συζητάμε για τα αυτονόητα. Τα φαινόμενα παραβατικής συμπεριφοράς είχαν εντοπιστεί και στο πρώτο απαγορευτικό, οπότε όφειλαν οι αρχές να είναι σε θέση να τα πατάξουν ή τουλάχιστον να τα περιορίσουν στο ελάχιστο. Στην οικονομία του τόπου γενικότερα, υφίσταται μεγάλη περιπτωσιολογία πραγματικών δεδομένων στις επιχειρήσεις. Όλα αυτά δε γίνεται να στριμωχτούν και να τοποθετηθούν σε ειδικά πεδία, γι΄αυτό έπρεπε να γίνονται συλλήβδην δεκτά και όσα αναφέρονται στις σημειώσεις των σχετικών εντύπων (βάρδιες, κυλιόμενα ωράρια, κ.ά), χωρίς να ελλοχεύει ο κίνδυνος επιβολής κυρώσεων.
Είναι αδιαμφισβήτητο πως υπάρχουν και αρκετά φαινόμενα καταστρατήγησης των διατάξεων από εργοδότες που επί παραδείγματι, ενώ έχουν θέσει σε αναστολή τους εργαζόμενους της επιχείρησής τους (σ.σ. ή θα τους θέσουν τις επόμενες μέρες), εξακολουθούν να τους απασχολούν, δίνοντάς τους έντυπες βεβαιώσεις για να κυκλοφορούν αυτό το διάστημα, αφού γνωρίζουν πως αυτές ποτέ δε θα διασταυρωθούν ως προς την ορθότητά τους.
Ακούγονται ήδη φωνές που θέλουν τη χορήγηση βεβαίωσης μετακίνησης αποκλειστικά μέσω ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ώστε να παταχθούν τα φαινόμενα αυτά. Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν μια καλή λύση για την αντιμετώπιση του ζητήματος, ωστόσο δεν είναι δυνατόν να δημιουργηθεί και νέα αναστάτωση στην αγορά επειδή λίγοι εργοδότες (συγκριτικά με το σύνολο) καταστρατηγούν το νόμο.
Η έντυπη βεβαίωση τύπου Α (μέσω forma.gov) βάσει και της ΚΥΑ που προαναφέραμε, παρέχεται, με προσωπική ευθύνη του υπογράφοντος, από τον εργοδότη ή, σε περίπτωση νομικού προσώπου, από τον νόμιμο εκπρόσωπό, περιέχει δε το ονοματεπώνυμο, τον τόπο κατοικίας και τον τόπο εργασίας του εργαζόμενου, καθώς και το ωράριο προσέλευσης και αποχώρησής του, λαμβανομένης υπόψη και τυχόν αναγκαίας υπερωριακής απασχόλησης. Άρα, όποιος εργοδότης συμπληρώνει, υπογράφει και χορηγεί μια τέτοια έντυπη βεβαίωση, δεν παραμένει στο απυρόβλητο. Διότι, στον εργοδότη που προβεί σε δήλωση ψευδών ή πλαστών στοιχείων ή σε έκδοση ψευδούς βεβαίωσης, επιβάλλεται, με αιτιολογημένη πράξη της αρμόδιας αρχής, διοικητικό πρόστιμο ύψους πεντακοσίων (500) ευρώ.
Συνεπώς, αντί να εφαρμοστεί τώρα (όπως ακούγεται), μετά το κομφούζιο που ήδη δημιουργήθηκε τις προηγούμενες μέρες, η καθολική βεβαίωση μετακίνησης εργαζομένων αποκλειστικά μέσω ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, επειδή λίγοι παρανομούν, θα μπορούσε η πολιτεία να είχε θεσπίσει εξαρχής —ή έστω και τώρα— το δειγματοληπτικό έλεγχο εγκυρότητας των βεβαιώσεων (σ.σ. των στοιχείων των εν λόγω εργαζομένων που κινούνται με έντυπες βεβαιώσεις) έτσι ώστε να διαπιστωθούν οι τυχόν παραβάτες. Όπως λέει ο θυμόσοφος λαός, ο φόβος φυλάει τα έρημα, οπότε μία τέτοια αντιμετώπιση ενδεχομένως θα δρούσε αποτρεπτικά στους επίδοξους παραβάτες. Τα στοιχεία των δειγματοληπτικών ελέγχων εγκυρότητας των βεβαιώσεων θα τα έστελναν οι αρμόδιες αρχές στη συνέχεια στο υπ. Εργασίας, έτσι ώστε να διασταυρωθεί η ορθότητά τους και τελικά να αποκαλυφθούν όσοι παρανόμησαν, βρισκόμενοι μπροστά σε αυστηρές ποινές.
Επιπροσθέτως, θα έπρεπε να θεσπιστούν περαιτέρω κυρώσεις —εκτός από τις ήδη υπάρχουσες— για τους συγκεκριμένους παραβάτες εργοδότες, με στοχευμένους ελέγχους από το Σ.ΕΠ.Ε. και τον Ε.Φ.Κ.Α., τον αποκλεισμό τους από επιδοτούμενα προγράμματα και επιχορηγήσεις, την επιστροφή τυχόν επιδοτήσεων κ.ά. Δεν είναι δυνατόν να ταλαιπωρούνται μονίμως οι νομότυποι επιχειρηματίες και οι εργαζόμενοι εξαιτίας λίγων εργοδοτών με παραβατική συμπεριφορά.
Περαιτέρω, επειδή όσοι θέλουν να παρανομούν βρίσκουν πάντα τρόπους, ακόμη και η βεβαίωση μέσω ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ δεν τους αποτρέπει πάντα, αφού μια τέτοια βεβαίωση στην εποχή της αλματώδους ανάπτυξης της τεχνολογίας μπορεί εύκολα να «παραχαραχτεί» χωρίς μάλιστα να αφήνει ορατά σημάδια. Αυτό το γεγονός οδηγεί στο συμπέρασμα πως και σ΄αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να γίνεται δειγματοληπτικός έλεγχος εγκυρότητας των βεβαιώσεων και των στοιχείων των εργαζομένων, όπως τονίσαμε και πιο πάνω.
Γενικότερα υπάρχουν κι άλλα σοβαρά φαινόμενα παραβατικότητας όσον αφορά στις διατάξεις που θεσπίστηκαν εν μέσω της πανδημίας, τα οποία λογικά θα έχουν ήδη εντοπιστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπ. Εργασίας. Αρκετοί επιχειρηματίες που ρέπουν διαχρονικά προς παραβατικές συμπεριφορές, πάντα με την κατάλληλη καθοδήγηση από «ειδικούς», προσπαθούν να «ξεγελάσουν» το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ή να εκμεταλλευτούν κάποια υποτιθέμενα «παράθυρα» της νομοθεσίας και προβαίνουν σε κινήσεις που είναι πέρα για πέρα παράνομες και που η πολιτεία οφείλει να καυτηριάσει και να τιμωρήσει παραδειγματικά. Γιατί, τους πόρους που καταλήγουν στις τσέπες των μη δικαιούχων τους αποστερούνται οι νόμιμοι δικαιούχοι και γενικότερα οι νομοταγείς πολίτες της χώρας και η κοινωνία εν γένει. Γι΄αυτό πρέπει να τιμωρούνται οι παραβάτες.
Ευελπιστούμε να μην επιβάλλονται πρόστιμα σε όσους εργαζόμενους κινούνται νομίμως και να εντοπίζονται μόνον όσοι πραγματικά παρανομούν.
[1] Στην παρ. 12 του άρθρου τρίτου του ν. 4156/2013 αναφέρονται τα εξής: «12. Για κάθε πράξη εκπροσώπησης ή διαχείρισης νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου αρκεί η υπογραφή του νομίμου εκπροσώπου του νομικού προσώπου, το όνομά του και η περιγραφή της ιδιότητάς του. Διατάξεις που προβλέπουν την υποχρεωτική ύπαρξη/χρήση εταιρικής σφραγίδας για την απόδειξη της εκπροσώπησης ή/και διαχείρισης των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου καταργούνται».
