Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Δήμου Νέας Ιωνίας για την Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, το πρωί της Κυριακής (15/9), στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Ελευθερούπολης πραγματοποιήθηκαν επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής και προς τιμήν τους κατάθεση στεφάνων.
Πιο συγκεκριμένα, αμέσως μετά από τη Θεία Λειτουργία, χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας, Νέας Φιλαδέλφειας, Νέας Χαλκηδόνας και Ηρακλείου κ.κ. Γαβριήλ τελέστηκε Ιερό Μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής και στη συνέχεια ο Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης π. Νήφων Βλυσίδης μίλησε για τα θλιβερά γεγονότα της περιόδου εκείνης.
O κ. Χριστοδούλου
Ακολούθως, ο Πρόεδρος του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Νέας Ιωνίας, κ. Λουκάς Χριστοδούλου, πραγματοποίησε μία εμπνευσμένη ομιλία, με τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Τι να θυμηθώ, τι να ξεχάσω…», συγκινώντας όλες και όλους όσοι παραβρέθηκαν στην εκδήλωση.
Αναλυτικά, ο κ. Χριστοδούλου είπε πως: «Φέτος συμπληρώνονται 97 χρόνια από τον καταστροφικό Αύγουστο-Σεπτέμβριο του 1922, όταν εκατοντάδες χιλιάδες Μικρασιατών εγκατέλειψαν τις πατρογονικές τους εστίες και πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς. Οι περισσότεροι έχοντες στα χέρια τα απαραίτητα ρούχα, οι μάνες με τα μωρά στις αγκαλιές και τα μικρά παιδιά να τις τραβάνε από τις φούστες, οι πατεράδες όσοι μπόρεσαν να ξεφύγουν φέροντες λιγοστά πράγματα και οι γιαγιάδες με τους παππούδες σε μια σκληρή δοκιμασία που τους βρήκε στη δύση του βίου τους.
Θα ξεχωρίσω μόνο 2 προσωπικότητες που πρωταγωνίστησαν σε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Τον Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο, που με την αξιοθαύμαστη στάση του και θυσία του έσωσε την τιμή και την υπόληψη του Έθνους, και πριν από λίγα χρόνια η Εκκλησία μας τον αγιοποίησε και τον τιμούμε κάθε 8 του Σεπτέμβρη (Σήμερα τιμάμε τον Ιεράρχη που δεν εγκατέλειψε το ποίμνιό του, αλλά υπέστη όλο αυτό το μαρτύριο ευλογώντας τους διώκτες του), και τον Asa Jennigs, τον Αμερικανό Γραμματέα της Χριστιανικής Οργάνωσης Σμύρνης, που μόνος του πάλεψε και έσωσε δεκάδες χιλιάδες Έλληνες από την τουρκική θηριωδία. Τον άνθρωπο, που η Ιατρική επιστήμη θεωρούσε τελειωμένο, αφού έπασχε από ανίατη ασθένεια για την εποχή εκείνη και μπόρεσε επικεφαλής αμερικανικού αντιτορπιλικού να μεταφέρει με ελληνικά πλοία όλον τον κόσμο που περίμενε στην προκυμαία της Σμύρνης, κάνοντας τη διαδρομή Σμύρνη-Μυτιλήνη μέχρι να παραλάβει και τον τελευταίο Έλληνα, που περίμενε στη μαρτυρική προκυμαία της Σμύρνης.
Δυστυχώς, σε αυτές τις δύσκολες για το Έθνος στιγμές, οι λεγόμενοι σύμμαχοί μας: Αμερικανοί, Γάλλοι, Άγγλοι, Ιταλοί, πάνω από τις ανθρώπινες ζωές έβαλαν το δικό τους οικονομικό συμφέρον. Δεν ήθελαν να διακινδυνεύσουν τις καλές σχέσεις τους με τον Κεμάλ Πασά. Έβλεπαν ότι οι Έλληνες δεν τους ήταν πλέον χρήσιμοι και έκαναν τη μεγάλη υπέρβαση. Στάθηκαν αμέτοχοι στην ελληνοτουρκική διένεξη. Λες και δεν ήταν αυτοί που μας προέτρεψαν να πάμε στη Σμύρνη. Για άλλη μια φορά φάνηκαν πόσο λίγοι είναι. Πόσο μας υπολογίζουν. Μας θέλουν μόνο στρατιώτες στις μάχες.».
Συνεχίζοντας, ο κ. Χριστοδούλου είπε πως: «Οι σφαγές κατά Ελλήνων και Αρμενίων από τους Τούρκους έκαναν τον Αμερικανό Πρόξενο στη Σμύρνη, Τζωρτζ Χόρτον, να γράψει: «Ένα από τα δυνατότερα συναισθήματα που πήρα μαζί μου απ’ τη Σμύρνη ήταν το συναίσθημα της ντροπής, διότι άνηκα στο ανθρώπινο γένος». Επίσης, ένα τραγούδι μας λέει : «Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω. Φέρτε μου νερό να ξαποστάσω και μια πέτρα για να ξαποστάσω τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω από όσα πέρασα.»
Εμείς σήμερα δεν θα μοιρολογήσουμε. Εμείς σήμερα τιμούμε τους προγόνους μας. Και μακάρι να τους μιμηθούμε. Εμείς είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτούς τους ανθρώπους, που πάλεψαν για τα ιδανικά τους και τα ιδανικά της πατρίδας τους. Βέβαια, χιλιάδες σκοτώθηκαν στα πεδία των μαχών, άλλοι αιχμαλωτίσθηκαν, άλλοι κατακρεουργήθηκαν και άλλοι πέθαναν από αρρώστιες. Αλλά όσοι επέζησαν, ήρθαν εδώ στη μητέρα Πατρίδα για να ξεκινήσουν μια νέα ζωή. Και είναι γεγονός ότι πολλοί γηγενείς δεν τους είδαν με καλό μάτι. Νόμιζαν ότι θα τους πάρουν τα σπίτια, τα οικόπεδα, τις κόρες τους, θα τους αλλάξουν τα ήθη και τα έθιμα. Πολύ γρήγορα, όμως, διαψεύστηκαν. Αυτοί οι άνθρωποι, παρά τα τεράστια προβλήματα που αντιμετώπιζαν, όπως της στέγασης και της διατροφής, είχαν πάνω τους μια αρχοντιά, μια λεβεντιά. Δεν γίνανε ποτέ ζητιάνοι. Έσκυψαν το κεφάλι, δούλεψαν και πρόκοψαν. Λίγα χρόνια μετά το 1922 όλοι οι προσφυγικοί συνοικισμοί είχαν γίνει θέμα συζητήσεων. Τα σπίτια τους μπορεί να ήταν μικρά και άβολα, αλλά ήταν πεντακάθαρα περιτριγυρισμένα από γλάστρες με λουλούδια. Με τους προσφυγικούς συλλόγους που ιδρύσανε οργανωθήκανε και έδωσαν διέξοδο στην αντιμετώπιση των κοινωνικών τους προβλημάτων. Πολύ γρήγορα αναγνωρίστηκε η συμβολή τους στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Πολύ γρήγορα αναγνωρίστηκε ότι η εγκατάσταση χιλιάδων προσφύγων στη Μακεδονία άλλαξε την ανθρωπογεωγραφία της περιοχής και θωράκισε τη Μακεδονία μας έναντι μελλοντικών κινδύνων.
Για τον Πολιτισμό τι να πω. Άνθηση γραμμάτων και τεχνών. Τι να πω για τις λιχουδιές τους, για τα τραγούδια τους;» και ολοκλήρωσε λέγοντας πως: «Η Μικρασιατική καταστροφή θεωρείται από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη, συμφορές του Ελληνισμού διαχρονικά. Με τη Συνθήκη της Λοζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών, ο Ελληνισμός της Ανατολής εξαφανίστηκε ύστερα από 2.000 χρόνια και περίπου 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες ήρθαν υπό άθλιες συνθήκες στην Ελλάδα. Η Ελληνική Πολιτεία όρισε τη 14η Σεπτεμβρίου ως Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος. Γι’ αυτό: Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω…».
Η κ. Θωμαϊδου
Κατόπιν, η Δήμαρχος Νέας Ιωνίας, κ. Δέσποινα Θωμαΐδου, απεύθυνε τον εξής χαιρετισμό ”Σήμερα τιμούμε την μνήμη των θυμάτων της Μικρασιατικής Καταστροφής, την μεγαλύτερη καταστροφή που υπέστη το έθνος μας στην ιστορία του.
Τιμούμε εκείνους που ξεριζώθηκαν από τα χώματα και τα σπίτια τους και ήρθαν πρόσφυγες, σε τούτα τα μέρη, με μοναδικό εφόδιο την εργατικότητα, την νοικοκυροσύνη, τον πολιτισμό τους και στάθηκαν όρθιοι και μεγαλούργησαν, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της σύγχρονης Ελλάδας”.
Όπως λέει και ο Μικρασιάτης Γιώργος Σεφέρης σε ποίημά του:
«Και γίνανε δέντρα μεγάλα
ξανάβγαλαν κλαριά και φύλλα της ελπίδας πράσινα.
Μα τούτα τα δέντρα Δε θα ξεχάσουν ποτέ πως η ρίζα τους είναι απέναντι!».
Είμαστε, λοιπόν, σήμερα εδώ διότι αποτελεί ιερή υποχρέωση και ιστορική επιταγή, να κρατάμε την μνήμη ζωντανή για να μην ξαναζήσουμε Εθνικές τραγωδίες.
Σήμερα, δεν είναι μια απλή εκδήλωση και σε καμία περίπτωση μνημόσυνο αλυτρωτισμού, σήμερα στέλνουμε ένα μήνυμα ειρηνικής συμβίωσης στην περιοχή, στηριγμένη στον αλληλεγγύη και τον σεβασμό κι όχι στη βία και στο φόβο.
Σήμερα είμαστε εδώ για εκείνους. Γιατί οι Αλησμόνητες Πατρίδες παραμένουν χαραγμένες για πάντα στις καρδιές των απογόνων τους. Στις καρδιές μας”.
Κατάθεση στεφάνων
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων από επισήμους στον ανδριάντα του μακαριστού Μητροπολίτη Πατάρων Μελέτιου, στον περίβολο του ναού, τηρήθηκε ενός λεπτό σιγή και η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον Εθνικό Ύμνο.
Παναγιώτα Σούγια
