ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΙΟΥ
Το Δεκέμβριο του 2019 εμφανίστηκε στις ζωές μας η νόσος του κορονοϊού 2019 (COVID-19), που προκλήθηκε από τον ιό SARS-CoV-2. Το πρώτο κρούσμα αναγνωρίστηκε στην πόλη Ουχάν, πρωτεύουσα της επαρχίας Χουπέι της Κίνας. Έως τις 20 Μαρτίου 2020 έχουν επιβεβαιωθεί πάνω από 304.000 περιπτώσεις σχεδόν σε όλο τον πλανήτη.
Η μόλυνση μεταδίδεται κυρίως μέσω της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων αναπνοής που παράγονται όταν εκπνέουν οι άνθρωποι (όπως φτάρνισμα ή βήχας) σε απόσταση μικρότερη του ενός μέτρου. Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν πνευμονία και σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας και είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε θάνατο ασθενείς οργανισμούς.
Ο ιός χτύπησε την πόρτα της χώρας μας και μεταδίδεται πολύ γρήγορα στα μεγάλα αστικά κέντρα όπως Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και όχι μόνο.
Η ιδιαιτερότητα της κατάστασης που βιώνουμε είναι ότι δεν υπάρχει ακόμα εμβόλιο ή ειδική αντιική θεραπεία και οι προσπάθειες των ειδικών στοχεύουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και της υποστηρικτικής θεραπείας.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Σε αυτό το πλαίσιο η Ελληνική κοινωνία καλείται να διαχειριστεί το πρωτόγνωρο φαινόμενο της φονικής πανδημίας.
Οι λύσεις που παρουσιάζονται σε παγκόσμιο επίπεδο κινούνται σε δύο εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές και ηθικές κατευθύνσεις.
Ο πρώτος τρόπος ονομάζεται “Ανοσία της Αγέλης” και υιοθετήθηκε από δυτικές πολιτικές κουλτούρες όπως της Βρετανία και της Σουηδίας.
Το πλάνο προβλέπει ότι οι κυβερνήσεις δεν παίρνουν μέτρα και απαγορεύσεις. Το σύστημα υγείας δεν ασχολείται με την κατά μέτωπο αντιμετώπιση του ιού, αλλά τον αφήνει να εξαπλωθεί, να αναπτυχθεί στον πληθυσμό προσδοκώντας ότι κάποια στιγμή ο πληθυσμός θα αναπτύξει αντισώματα και θα αποκτήσει την επονομαζόμενη «ανοσία της αγέλης». Οι υποστηρικτές αυτού του “πλάνου” θεωρούν ότι το σύστημα υγείας θα αντέξει και θα παρέχει αυξημένη περίθαλψη μόνο σε όσους παρουσιάζουν τα πιο έντονα συμπτώματα της ασθένειας. Πρόκειται για έναν κυνικό και απάνθρωπο τρόπο διακυβέρνησης και συμπεριφοράς προς το κοινωνικό σύνολο αλλά αποτελεί μια πολιτικη επιλογή φιλελευθέρων κυβερνήσεων που αυτή τη στιγμή δοκιμάζεται (η Βρετανία άλλαξε δόγμα αντιμετώπισης ενώ η κυβέρνηση της Σουηδίας συνεχίζει να το ακολουθεί).
Η ελληνική κοινωνία απαίτησε και απαιτεί μια πολιτική στάση από την κυβέρνηση σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση. Ενεργή συμμετοχή του κρατικού μηχανισμού και θέσπιση μέτρων στον πυρήνα των οποίων υπηρετείται η προφύλαξη και ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής.
Αυτό μεταφράστηκε σε κλιμακούμενα, χρονικά, μέτρα η απόφαση των οποίων προέκυψε , κυρίως ύστερα από πίεση της κοινής γνώμης.
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
Οι κινήσεις από την ελληνική κυβέρνηση ήταν κινήσεις πρόληψης με εφαρμογή μέτρων περιορισμού. Αρχικά απαγορεύτηκαν οι ανοικτές εκδηλώσεις όπως συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, αθλητικοί αγώνες. Στη συνέχεια, στις 11 Μαρτίου έκλεισαν οι εκπαιδευτικές μονάδες καθώς η ελληνική κοινωνία έχει συγκλονιστεί από τις δραματικές στιγμές που βιώνει η γείτονα Ιταλία. Στις 13 Μαρτίου 2020 υπήρχαν 17.660 επιβεβαιωμένα κρούσματα κορωνοϊού και 1.266 θάνατοι στην Ιταλία. Τα μέτρα αυτού του χαρακτήρα κλιμακώθηκαν στις 23 Μαρτίου όπου διατάχθηκε και εφαρμόστηκε ολική απαγόρευση κυκλοφορίας.
ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Ο κόσμος ανταποκρίθηκε γρήγορα σε αυτήν την “καραντίνα” και τον περιορισμό των ελευθεριών του δίνοντας βάρος στην “ατομική ευθύνη” απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Επιχειρήσεις έκλεισαν, εμπορικά καταστήματα, βιοτεχνίες, χώροι κοινωνικοποίησης και καταστήματα εστίασης. Μια ολόκληρη κοινωνία στον πάγο και ο κόσμος κλεισμένος στα σπίτια του. Όλοι εμείς κάναμε και κάνουμε αυτό ακριβώς που απαιτεί η κατάσταση. ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ, αλλάζοντας τελείως τις ζωές μας με μεγάλο κόστος στην οικονομική μας κατάσταση.
Αντίστοιχα πρέπει να πράξει το οργανωμένο κράτος. Η κυβέρνηση, πρέπει με γενναίες πράξεις, ακόμα και αν αυτές αντιτίθενται με τις ιδεολογικές της καταβολές, να στηρίξει το δημόσιο δωρεάν σύστημα υγείας ώστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις όλων μας που θυσιάζουμε ότι έχουμε χτίσει σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προτείνει πολύ συγκεκριμένες ενέργειες για την αντιμετώπιση του corvid-19.
- Υλοποίηση συστήματος εντοπισμού των κρουσμάτων σε επίπεδο τοπικής κοινότητας.
- Εκπαίδευση των εργαζόμενων στο δημόσιο σύστημα υγείας.
- Αύξηση της παραγωγής και διαθεσιμότητας των τεστ.
- Προσαρμογή και εξοπλισμός των υποδομών για φροντίδα και απομόνωση ασθενών.
Επιπλέον παρατηρώντας την εξέλιξη του ιού σε χώρες όπως Ιταλία και Ισπανία αλλά και γνωρίζοντας την άρνηση της κυβέρνησης για στήριξη, με προσλήψεις, του Εθνικού Συστήματος Υγείας, θεωρώ πως πρέπει να σημειώσω και τα παρακάτω:
- Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού υγειονομικών
- Επίταξη των ιδιωτικών θεραπευτηρίων και Μονάδων Εντατικής Θεραπείας
- Επίταξη ξενοδοχειακών μονάδων και για φιλοξενία και για απομόνωση κρουσμάτων ασθενών σε ανθρώπινες συνθήκες
- Προμήθεια και διάθεση Μέσων Ατομικής Προστασίας σε όλους τους υγειονομικούς στις μονάδες υγείας της χώρας μας .
- Σχεδιασμένη συνεργασία των Κέντρων Υγείας και ΤΟΜΥ που έχουν ήδη τεχνογνωσία και εμπειρία κοινοτικής φροντίδας.
ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η διέξοδος στο πρόβλημα της πανδημίας δεν θα πρέπει να εκφυλίζεται στην στρατιωτικού τύπου καραντίνα. Ο εγκλεισμός όλων, εντός των τοίχων της οικίας μας, βοηθά στο να κοπεί η αλυσίδα της εξάπλωσης του ιού, ειδικά όταν οι ελλείψεις στο χώρο της υγείας είναι τόσο έντονες όπως καθημερινά καταγγέλλουν οι υγειονομικοί. Η καραντίνα αυτή πραγματοποιείται, από όλους μας, με μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
Τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας, από την κυβέρνηση και όλες τις μορφές του κράτους (Περιφέρειες, Δήμοι) θα πρέπει να πετυχαίνουν ανάσχεση της υγειονομικής κρίσης (πρόληψη αλλά και φροντίδα των ασθενών) αλλά και κοινωνικά και οικονομικά μέτρα που θα εξασφαλίζουν την ομαλή πορεία της κοινωνίας, στην μετά κορονοιού εποχή.
Η λογική “πονάει χέρι-κόβω χέρι” δεν ξέρω αν πρέπει να “χειροκροτείται” ως βέλτιστη λύση για μια οργανωμένη πολιτεία. Μπορεί όντας έγκλειστοι, να αποφύγουμε την μόλυνση από τον ιό αλλά θα “πεθάνουμε” από την οικονομική ύφεση.
Μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της κρίσης θα πρέπει να περιέχει διεξόδους, όχι μόνο στα υγειονομικά ζητήματα αλλά και σε όλα τα υπόλοιπα επίπεδα, διαφορετικά οι επιλογές της κυβέρνησης θα φέρουν μακροπρόθεσμα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.
Παρακάτω, ακολουθούν, οικονομικά μέτρα τα οποία εξασφαλίζουν ασφάλεια στους εργαζόμενους και ταυτόχρονα δίνουν οικονομικές ανάσες στις πληγέντες επιχειρήσεις. Είναι μέτρα στήριξης της κοινωνίας που για την υλοποίηση τους απαιτούν από τους κυβερνώντες να δείξουν πολιτική γενναιότητα και να ξεπεράσουν το σφικτό οικονομικό μοντέλο που υπηρετούν από επιλογή, στην μετά μνημονιακή εποχή της χώρας.
Μην ξεχνάμε πως υπάρχει και ένα τεράστιο οικονομικό “μαξιλάρι” 30 και πλέον δισεκατομμυρίων ευρώ κληρονομιά από τη διαχείριση της προηγούμενης κυβέρνησης που θα μπορούσε να απορροφηθεί για τις ανάγκες στήριξης του κοινωνικού κράτος. Στην πολιτική υπάρχουν επιλογές και προτεραιότητες. Αν τώρα δεν μπει σε πρώτη προτεραιότητα το κοινωνικό κράτος και οι παροχές υγείας, πότε θα γίνει ;
Συγκεκριμένα:
- Το δώρο Πάσχα πρέπει να καταβληθεί από την κυβέρνηση σε όλους τους εργαζόμενους των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί.
- Ακύρωση των απολύσεων που έχουν γίνει μέσα στην πανδημία και μετά την απαγόρευση λειτουργίας των επιχειρήσεων αλλά και της κυκλοφορίας.
- Οι μισθοί των εργαζομένων των οποίων η επιχείρηση πλήττεται πρέπει να καταβάλλονται από το κράτος.
- Απαγόρευση κάθε δυσμενής μετατροπής συμβάσεων εργασίας.
- Καταβολή μηνιαίου επιδόματος σε ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρηματίες.
- Η κυβέρνηση οφείλει να καταβάλει άμεσα επίδομα στα χαμηλά εισοδήματα.
- Η προστασία πρώτης κατοικίας και η αναστολή πλειστηριασμών οφείλουν να παραταθούν.
- Άμεση εκταμίευση άτοκων δανείων προς τις επιχειρήσεις.
- Προστασία εργαζομένων των επιχειρήσεων των οποίων τα ωράρια έχουν επεκταθεί. Αυτό συνεπάγεται την εξασφάλιση της αναγνώρισης των υπερωριών εργασίας.
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Δυστυχώς η κυβέρνηση δεν μπορεί να απεγκλωβιστεί από τις πολιτικές ιδεοληψίες της. Μην ξεχνάμε πως μια από τις πρώτες κινήσεις με την ανάληψη των καθηκόντων της ήταν να ακυρώσει τις προγραμματισμένες προσλήψεις στον χώρο της υγείας. Ταυτόχρονα προέβει σε προσλήψεις 1500 ειδικών φρουρών της Ελληνικής Αστυνομίας, χωρίς πανελλήνιες εξετάσεις. Ήταν ένα δείγμα γραφής για τις προτεραιότητες που έχει βάλει σαν κυβέρνηση. Υποστελέχωση και υποβάθμιση του δημοσίου συστήματος υγείας ώστε να έρθει με φυσικό τρόπο η ιδιωτικοποίηση νοσοκομείων και παροχών υγείας.
Ακριβώς το ίδιο πολιτικό μοτίβο ακολούθησε και στον τομέα της Παιδείας. Αναδρομική χρηματοδότηση ιδιωτικών εκκλησιαστικών ιδρυμάτων και ταυτόχρονο λουκέτο σε δημόσιες πανεπιστημιακές σχολές. Επίσης υλοποίησε την εξίσωση ιδιωτικών κολλεγίων με τα δημόσια πανεπιστήμια.
Καλείτε, λοιπόν, η ελληνική κοινωνία να διαχειριστεί μια υγειονομική και οικονομική κρίση, έχοντας στο τιμόνι μια κυβέρνηση που υπηρετεί πολιτικές ιδιωτικοποίησης και αποσύνθεσης κρατικών δομών.
Η έλλειψη στήριξης σε κρατικές δομές με στόχο την ιδιωτικοποίηση τους, έχει σαν επακόλουθο την εγκληματική ανεπάρκεια των μέσων ατομικής προστασίας των υγειονομικών στα νοσοκομεία όλης της χώρας. Αποτέλεσμα αυτού είναι οι ήρωες της πρώτης γραμμής ενάντια στη μάχη του ιού, ιατροί και νοσηλευτές να βρίσκονται χωρίς όπλα στο πεδίο της μάχης και τελικά να καταλήγουν οι ίδιοι στα κρεβάτια των νοσοκομείων ως ασθενείς.
Παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση στην ενίσχυση του ΕΣΥ με επιστημονικό προσωπικό και αυτό συνδέεται με την έλλειψη σχεδιασμού για μόνιμες προσλήψεις στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
Σε όλα τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν οι σκανδαλώδεις αποφάσεις για ενοικιάση (αντί για επίταξη) των ιδιωτικών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας με την διπλάσια τιμή (!!!) από ότι σε κανονικές περιόδους. Όχι μόνο η κυβέρνηση δεν λειτουργεί σαν κράτος πρόνοιας με άμεσες κινήσεις για την αναχαίτιση της κρίσης αλλά ευνοεί με όρους μαύρης αγοράς.
Επιπλέον ο ρόλος του ΕΟΔΥ έχει περιοριστεί σε ένα τηλεφωνικό κέντρο που πολλές φορές δημιουργεί προβλήματα με τις ανεύθυνες οδηγίες που έχουν επιβληθεί από τους πολιτικούς προϊσταμένους. Τα 2 περιστατικά συμπολιτών μας που πέθαναν αδιάγνωστοι και αβοήθητοι στα σπίτια τους, ύστερα από τηλεφωνικές υποδείξεις ήταν μια τραγική προειδοποίηση.
Από τις οδηγίες του ΠΟΥ αλλά και από τη διεθνή εμπειρία της συμπεριφοράς του ιού (η Ελλάδα βρίσκεται σχεδόν 2 εβδομάδες πίσω στην κλιμάκωση των συμπτωμάτων του ιού) η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει τίποτα. Αρκείται μόνο στο, καθιερωμένο διάγγελμα των 18.00, όπου μας αναλύεται άλλοτε με δάκρυα και άλλοτε με χιούμορ η οδηγία “να επισκεφθούμε τον οικογενειακό μας γιατρό”. Αλήθεια ποιος είναι ο οικογενειακός μας γιατρός;
Η εκπαίδευση των εργαζομένων στα νέα δεδομένα είναι ανύπαρκτη γι’αυτό και σήμερα νοσεί μεγάλος αριθμός υγειονομικών.
Δεν πραγματοποιείται η οδηγία του ΠΟΥ για καθολική και μαζική πρόσβαση σε διαγνωστικών τεστ. Αντίθετα η κυβέρνηση εμμένει στην συρρίκνωση της δυναμικής του ΕΣΥ και κατευθύνει τους νοσούντες σε ιδιωτικές κλινικές. Η οδηγία του ΠΟΥ μεταφράζεται σε αντικείμενο κερδοσκοπίας και ταξικού διαχωρισμού αφού στην πράξη, πρόσβαση στα τεστ έχουν μόνο οι βαριά νοσούντες και όσοι έχουν την δυνατότητα να πληρώσουν το δεκαπλάσιο της αξίας των τεστ, σε ιδιώτες.
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε άρθρο που ισχυρίζεται πως η κυβέρνηση παρέλαβε 3 επιστολές από 3 περιφερειακά πανεπιστήμια, τα οποία γνωστοποιούσαν πως διαθέτουν πιστοποιημένα εργαστήρια για την ανίχνευση του κοροναϊού και πως μπορούν να προσφέρουν άμεσα τις υπηρεσίες τους και δωρεάν στη μάχη για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Σύμφωνα με το άρθρο, η κυβέρνηση , αγνόησε αυτή την προοπτική και επέλεξε να προχωρήσει σε σύμβαση 30 εκατ. ευρώ με ιδιώτες ενώ ταυτόχρονα ο ΕΟΔΥ κατευθύνει τηλεφωνικά τους ήπια νοσούντες να παραμείνουν στο σπίτι τους ή να επισκεφθούν τον προσωπικό τους ιατρό. (https://www.google.com/amp/s/www.koutipandoras.gr/article/o-mitsotakis-agnoise-prosfora-gia-dorean-test-apo-tria-panepistimia-prin-dosei-30%3famp )
Αν το άρθρο επαληθευτεί τότε υλοποιείται τακτική που τοποθετεί σε δεύτερο ρόλο το ΕΣΥ και τα δημοσία πανεπιστήμια και ευνοεί διαδικασίες ιδιωτικοποίησης στους τομείς της Υγείας και της Παιδείας.
Τέλος, δεν φαίνεται να υπάρχει συνεργασία των Κέντρων Υγείας και ΤΟΜΥ σε τοπικές κοινωνίες και δήμους όπου θα μπορούσε να υπάρχει ένας πρώτος βαθμός ανάσχεσης και καταμέτρησης των κρουσμάτων.
ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η κυβέρνηση επέβαλε καραντίνα και απαγόρευση κυκλοφορίας για να ελέγξει την διάδοση του ιού. Σε αυτό το μέτρο το σύνολο της κοινωνίας έδειξε μνημειώδη κατανόηση παρά το γεγονός ότι αυτά τα μέτρα επιφέρουν δυσβάσταχτες οικονομικές συνέπειες. Θα περίμενε κανείς η επιβολή καραντίνας να συνοδευτεί από αντίστοιχης έντασης μέτρα οικονομικής ανακούφισης των εργαζομένων αλλά και των επιχειρήσεων.
Από τα παραπάνω προτεινόμενα μέτρα εφαρμόστηκε μόνο η καταβολή επιδόματος σε λίγες και συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων.
Σε αντίθετη κατεύθυνση από την φυσιογνωμία ενός κοινωνικού κράτους η κυβέρνηση αναστέλει τη δήλωση των υπερωριών των εργαζομένων γεγονός που οδηγεί σε πλήρη εξουθένωση των εργαζομένων χωρίς προστασία.
Ο υπουργός κος Βρούτσης νομοθετεί φωτογραφίζοντας μειώσεις μισθών έως και 50% ενώ ο ρόλος του κράτους είναι να προστατεύει τον εργαζόμενο και να πριμοδοτεί τις επιχειρήσεις ειδικά σε περιόδους κρίσης.
Επίσης τα φαινόμενα αισχροκέρδειας ιδιωτικών πρωτοβουλιών, με την τηλεοπτική αλλά και τηλεφωνική καθοδήγηση του ΕΟΔΥ για τεστ κορονοιού σε ιδιώτες, θυμίζουν πρακτικές άλλων εποχών και μηχανισμών.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Ο ρόλος των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε περιόδους κρίσης τέτοιας κλίμακας μπορεί να είναι καθοριστικός αν και μικρός. Οι δήμοι μπορούν να σχεδιάσουν και να λειτουργήσουν δράσεις πρόληψης και βοήθειας στους δημότες.
- Να αναπτύξουν δίκτυο επικοινωνίας και ενημέρωσης για παροχή επιστημονικών οδηγίων προφύλαξης στους δημότες.
- Να αναπτύξουν υπηρεσίες κατ’ οίκον παρακολούθησης και φροντίδας ευπαθών ομάδων και ηλικιωμενων ηλικιωμένων με χρήση νέων τεχνολογιών.
- Να οργανώσουν και να λειτουργήσουν μτου πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» ή άλλων αντίστοιχων υπηρεσιών.
- Οι δήμοι μπορούν να βοηθήσουν, επικουρικά, τη στελέχωση των πρωτοβάθμιων μονάδων υγείας σε περίοδο κρίσης.
- Ιδανικά θα μπορούσαν να προβούν σε προμήθεια διαγνωστικών τεστ ή άλλου είδους χρήσιμων υλικών.
Χρήστος Κανλής
Μαθηματικός, Master in Logic and Algorithms UOA, NTUA
Δημοτικός Σύμβουλος Νέας Ιωνίας Αττικής, “ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ”
Στοιχεία επικοινωνίας:
Mail1: ckanlis@hotmail.com
Mail2: ckanlis@yahoo.com
Mail3: chriskanlis1978@gmail.com
Mail4: chriskanlismath@gmail.com
